Video Yardımcı Hakem (VAR) Sistemi futbolun içerisine girmesi ile birlikte biteceği düşünülen hakem hataları, aksine daha da arttı. VAR sistemi aslında hakemlere yardımcı olmak ve hataları en aza indirmek için denenmiş ve yararlı olacağı düşünülerek futbolda da uygulanmış bir sistem. Peki Video Yardımcı Hakem (VAR) Sistemi nedir? ve Video Yardımcı Hakem (VAR) Sistemi nasıl uygulanır?
VAR Sistemi nedir?
Video Yardımcı Hakem (VAR) Sistemi ilk kez Dünya Kupası ile birlikte uygulanmaya başlandı. Böylece maçı yöneten hakemlerin skoru etkileyebilecek bir pozisyonda kararsız kalmaları halinde, saha kenarına kurulan ekrandan pozisyonu tekrar izleyip, karar verebilmeleri sağlandı.
Kurulan özel bir VAR odasında yer alan ayrı bir hakem heyeti de maçı çok sayıda ekrandan farklı açılardan takip ederek, tartışmalı pozisyonları tekrar izlediklerini maçı yöneten hakeme bildirebildikleri bir uygulama.
VAR’ın devreye girdiği durumlar topun çizgiyi geçip geçmediğine bağlı gol kararları, penaltı, direkt kırmızı kart ve hakemin yanlış oyuncuya kart göstermesi olarak sıralanıyor.
Bu durumda, hakem de yine saha kenarındaki ekrandan izleme yapabiliyorlar ya da verdiği kararın doğru olduğunu aktarıp maça devam ediyor.
Her koşul altında VAR odasında bulunan hakem heyeti, sahadaki hakemin kararlarına pozisyonu tekrar izlediklerini söylemek dışında başka bir müdahalede bulunamıyor.
VAR Sistemi’nde de son karar maçın orta hakeminde olmayı sürdürüyor.
VAR sitemi Türkiye’de nasıl uygulanıyor?
VAR sistemi Türkiye’de uygulamaya geçilmeden önce bir yıl boyunca 180 karşılaşmada bu sistem deneme amaçlı olarak kullanıldı. Birinci Lig’de play-off turunda yapılan beş maçta da denenmişti.
VAR sitemi ülkemizde 2018-2019 yılından itibaren Spor Toto Süper Lig’de de uygulamaya sokulmuştu.
VAR Sistemi’nin merkezi Riva’da kurulacak ve aynı anda dokuz maçı takip ediliyor.
Türkiye’de VAR sistemi şöyle uygulanıyor:
- ‘Gri pozisyonlarda’ VAR’daki ekip müdahil olmuyor.
- Açık ve net olan pozisyonların hepsine VAR müdahale ediyor.
- VAR karar vermiyor, hakemin pozisyonu tekrar izlemesini sağlanıyor.
- Son kararı yine maçın orta hakemi veriyor.
VAR sistemi için dünyada kim ne diyor?
VAR Sistemi, uygulamaya geçirildiği andan itibaren tartışma yaratmıştı.
Bu teknolojinin kullanılmasına karşı çıkanlar, maçın temposunu düşürmesinden ve yavaşlatmasından kaygı duyuyor.
Ayrıca, statta olanların maça yönelik konsantrasyonunu azaltma riski de dile getirilen bir diğer endişe.
VAR’ın devreye girdiği pozisyonlarda stattaki izleyicilerin pozisyonun tekrarını göremeyecekleri ve bu tartışmalı sürecin dışında kalacakları belirtiliyor. Bu durumda da seyircinin maçtan kopabileceği ifade ediliyor.
Destekleyenler ise hakem hatalarının azalacağı görüşünde.
Konuyla ilgili hazırlanan Ocak 2018 tarihli resmi raporda, VAR’ın dünya çapında yürütülen iki yıllık deneme sürecinde doğru karar verme oranının yüzde 98,9 olduğu belirtildi.
FIFA da teknolojinin çok ilerlediği bir dönemde hakemlere doğru karar vermelerini sağlayacak araçları sunmak istedikleri için bu sistemi hayata geçirdiklerini söylüyor.