Vefatının 700. yılında halk ozanı Yunus Emre’nin mirası: Türkçe

Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi (KMÜ) Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanı Prof. Dr. İdris Nebi Uysal, “Yunus’un (Emre) yaşam öyküsü Türkçe’nin öyküsü olmuştur. İkisinin de filizlenip geliştiği yer Anadolu’dur.” dedi.

Uysal, AA muhabirine, halk ozanı Yunus Emre’nin vefatının 700. yılı dolayısıyla, 2021 yılının Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından anma ve kutlama yıl dönümleri arasına alındığını, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla yayımlanan genelgeyle de 2021’in “Yunus Emre ve Türkçe Yılı” ilan edildiğini hatırlattı.

Yunus Emre’nin bu topraklarda yeniden doğuşun adı olduğunu aktaran Uysal, tasavvuf şairi Yunus’un, eserleri ve hayat hikayesiyle aydınlık dönemin habercisi olduğunu vurguladı.

Uysal, halk ozanı Yunus’un Türkçe tavrıyla Anadolu’nun edebi fethini gerçekleştirdiğine işaret ederek, “Emre, Türkçe’de ‘aşık, tutkun, arkadaş, kardeş’ gibi anlamlara sahiptir. Yunus, Türkçe’nin aşığıdır, arkadaşıdır, yoldaşıdır. Yunus’un yaşam öyküsü Türkçe’nin öyküsü olmuştur. İkisinin de filizlenip geliştiği yer Anadolu’dur.” diye konuştu.

Yunus Emre’nin hayat hikayesiyle ilgili iki büyük kaynak bulunduğunu, bunlardan birinin tarihi belgeler, diğerinin de menkıbeler olduğunun altını çizen Uysal, şunları kaydetti:

“Menkıbelere baktığınızda Yunus Emre’nin coğrafyası, Orta Anadolu’da birleşir ama tarihi belgelerin tamamı 1470 yılında tutulan tahrir defterleri, yine 1500-1512’deki defterler Osmanlı’da belirli zamanlarda yenilenmiş, güncellenmiştir. Yine 1800’lü yıllarda Konya’da tutulan salnamelerde Yunus Emre’nin Karamanlı olduğuna dair çok güçlü bilgiler var. Bir tanesinde şu anlatılıyor; ‘Yunus Emre, Karamanoğlu İbrahim Beyden toprak satın almış, elinde mülknamesi vardır. Ayrıca Evliya Çelebi gibi büyük bir değerimizin notları da var. Evliya Çelebi, Karaman gezisinde Yunus Emre’nin mezarının burada olduğunu, şiirleri, beyitleri ve ilahilerinin çok meşhur olduğunu söyler. Bu bilgileri değerlendirmek durumundayız. Bilim dünyası bu bilgileri kullanmak ve itibar etme durumundadır. Bunları görmezden gelemeyiz.”

Uysal, Yunus Emre’nin nereli olduğundan çok onu anlamanın, mesajlarına ve değerlerine sahip çıkmanın, yaşam felsefesi haline getirmenin önemli olduğunu sözlerine ekledi.