Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) götürülen fareler üzerinde yapılan araştırma, yaşlanmayla mücadelede yardımcı olabilecek ve Alzheimer’la diyabet gibi ileri yaşla ilgili rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan ilaçların geliştirilmesinin önünü açabilecek bir protein keşfetti.
The Japan Times’ın haberine göre, Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) ve Tohoku Üniversitesi’nin ortak yürüttüğü çalışma, farelerin uzaydayken yaşlanmaya benzer biyolojik değişimler geçirdiğini ve bunların daha hızlı gerçekleştiğini ortaya koydu.
JAXA’ya göre, değişimi kısmi olarak yavaşlatan proteinin Nrf2 olduğu saptandı. Bulgulara göre söz konusu protein, uzay yolculuğu kaynaklı sağlık risklerini azaltmaya yönelik tedavilerin gelişimini sağlayacağı için gelecekteki insanlı uzay görevlerinde astronotlara faydası dokunabilir.
Araştırma için 12 fare, 31 gün boyunca kaldıkları UUİ’ye SpaceX Falcon roketiyle 2018 nisanında nakledildi.
Uzay yolculuğu, radyasyona daha fazla maruz kalma da dahil olmak üzere birkaç etkenden dolayı, kemik erimesi gibi yaşlanma sürecindekine benzer fiziksel bozulmaları tetikliyor.
Çalışma içinse farelerin yarısı, bünyelerinde Nrf2 bulundurmayacak şekilde genetik olarak değiştirilirken diğer yarısı bu işleme tabi tutulmadı.
Böylelikle araştırma iki grup arasında Nrf2 proteini olmayanların, yaşlanmanın yol açtığına benzer değişiklikleri daha hızlı geçirdiğini, diğer 6’sınınsa daha az değişime uğradığını ortaya koydu.
Bilim insanlarına göre fareler, uzaya fırlatılmadan önce kilo alıyorken uzaya çıktıklarında iki grubun aynı miktarda besin ve su tüketmesine karşın Nrf2 taşımayanların kilo alışı durdu.
Çalışmanın yazarlarından, Tohoku Üniversitesi’nde medikal biyokimya profesörü Masayuki Yamamoto, sonuçların Nrf2’nin uzay kaynaklı stresin etkisini yumuşatmadaki belirgin rolünün altını çizdiğini belirtti.
Araştırmacılar, yaşlılığın etkileri ve genetik olarak değiştirilmiş farelerin kanlarındaki değişim arasındaki benzerlikler göz önüne alındığında Nrf2’nin yaşlanmayı Dünya’da yavaşlatmada da kritik bir faktör olabileceğini düşünüyor.
Yamamoto ve Japon araştırmacıların oluşturduğu ekip, uzay yolculuğunun farelerdeki etkileri üzerine olan çalışmalarını 2020 eylülünde Nature’da yayımladı.