Türkiye semaları 27 Şubat akşamı saatler 22.57’yi gösterdiğinde atmosfere giren ve ortalığı gündüz gibi aydınlatan bir ışık hüzmesine sahne oldu. Birkaç saniyeliğine geceyi aydınlatan ışık hüzmesi gök taşı olarak yorumlandı. Dün gece saat 22.57’de yurdun özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki Ordu, Samsun, Trabzon, Giresun’un yanı sıra Yozgat, Çorum, Çankırı, Tokat, Kayseri, Kırıkkale ve Ankara illerinde de görülen ışık hüzmesi kameralarla görüntülendi. Birçok kişinin gök taşı düşmesi veya şimşek çakması olarak da değerlendirdiği doğa olayı, sosyal medyada görüntülerin yer almasıyla gündeme oturdu. Peki göktaşı (meteor) nedir?
GÖK TAŞI (METEOR) NEDİR?
Gök taşı ya da meteor, uzaydan Dünya yüzeyine düşen maddelerin genel adıdır. Meteorit düşen nesnenin katı bir kalıntısıdır. Bu nesne kuyruklu yıldız, asteroit veya meteordur. Bütün bunlar dış uzaydan herhangi bir gezegene veya Dünya’nın atmosferine girer ve genellikle de yeryüzüne ulaşamadan eriyerek atmosfere karışırlar.
EN BİLİNEN GÖK TAŞI YAĞMURU: PERSEID
Gök taşları, Dünya atmosferine saniyede 11–72 km arasında değişen bir hızla girerler. Sürtünmeden meydana gelen ısıdan dolayı büyük bir kısmı eriyerek toz parçacıkları halinde yeryüzüne inebilir. Büyük gök taşları atmosferde gözlenebilir. Düzenli olarak her sene gerçekleşen meteor yağmurları bulunmaktadır. Bu yağmurlardan en çok bilineni ise Perseid yağmurudur.
Gök taşları geleneksel olarak 3 geniş kategoride incelenir: taşlı göktaşları kayalardan oluşur. Bunlar genelde silikattan meydana gelir; demir göktaşları daha çok metalik demir-nikel alaşımından meydana gelir; ve taşlı-demir göktaşları hem metal hem de kaya materyali içerir. Modern sınıflandırmalar, göktaşlarını yapılarına, kimyasal ve izotopik bileşenlerine ve içerdiği minerale göre çeşitli gruplara ayırmaktadır: 2 mm’den küçük olan göktaşları mikrometeor olarak adlandırılır. Dünya dışı göktaşları atmosfer ile bağlı kalmadan diğer gök cisimlerine etki yapan nesnelerdir. Ay’da veya Mars’ta bulunurlar.
METEOR KAYMASI NEDİR?
Gözlendiği sırada atmosfere ve Dünya’ya çarpmayı teğet geçen göktaşlarına meteor kayması denir. Diğer hepsi meteorit bulguları olarak bilinir. Nisan 2016 itibarı ile, dünyada kayıtlara geçmiş bin 140 kayma gerçekleşmiş, 38 bin 660’dan fazla iyi belgelenmiş meteorit bulgusu olmuştur.
METEOR NASIL YOK OLUR?
Kuyruklu yıldız, asteroit veya meteor; herhangi bir gezegene veya Dünya’nın atmosferine girer ve genellikle de yeryüzüne ulaşamadan eriyerek atmosfere karışır. Objeler dünyanın atmosferine girdiği andan itibaren sürtünme, basınç ve diğer kimyasal etkileşimlerin de sonucu olarak ısınmaya ve sonrasında bu ısıyı yaymaya başlar. Böylece meteora dönüşmüş olur ve “ateş topu” oluşturur.
Astronomlar en parlak olanlara bolit derler. Gök taşlarının atmosferi aşıp da bıraktığı etkiler kendi aralarında çok çeşitlidir. Jeologlara göre, bolitler krater oluşturabilecek büyüklükte meteoritlerdir. Dünya atmosferine ortalama olarak yılda birkaç bin gök taşı girer. Ancak bunların beş yüz kadarı buharlaşmadan, yere gök taşı olarak düşer.
Yorumlar kapalı.