İspanyol ressam Pablo Picasso’nun İspanya İç Savaşı’nı konu ettiği ünlü tablosu Guernica’nın New York’tan Madrid’e getirilişi 40. yılını doldurdu.
1937’de yapılan Guernica, 9-10 Eylül 1981’de büyük gizlilikle New York’taki MoMA Sanat Müzesi’nden çıkarılarak Madrid’e getirilmişti. İlk olarak Prado Müzesi’ne konulan Guernica, 1992 yılından bu yana Reina Sofia Müzesi’nde sergileniyor. Reina Sofia, ünlü tablonun İspanya’ya getirilişinin 40. yıl dönümü dolayısıyla bugün müzeye girişleri ücretsiz yaptı.
Guernica büyük bir gizlilikle Madrid’e getirildi
İspanya’da diktatör Franco ile ressam Pablo Picasso arasındaki ilişkiler hakkında araştırmaları bulunan tarihçi Genoveva Tusell Garcia, Guernica’nın Madrid’e getirilmesiyle ilgili basına yaptığı açıklamada, “Tabloya bir şey olabilir diye herkes çok korkuyordu. Her şey çok gizli yapıldı.” dedi.
MoMA’nın 9 Eylül 1981’de her zamanki saatte kapılarını kapattığını, operasyondan haberi bulunan tek kişi olan müze müdürü Richard Olderburg’un talimatıyla Guernica’nın sökülüp, sabaha kadar süren çalışmayla paketlendiğini anlatan Tusell Garcia, şöyle devam etti:
“Tablonun müzeden havaalanına kadar transferi sırasında, New York’taki tüm trafik ışıkları devre dışı bırakılarak aracın hiç durmadan yoluna devam etmesi sağlandı. Guernica, havaalanında İberia havayolu ait tarifeli bir yolcu uçağının bagajına konuldu. Tamamen dolu olan uçaktaki yolcular Guernica ile birlikte seyahat ettiklerinden haberdar değillerdi. Sadece Kültür Bakanlığından bir görevli ve bir güvenlikçi vardı. Onlar da son anda normal yolcu gibi havaalanında biletlerini almışlardı. Uçak 10 Eylül’de Madrid havaalanına indiğinde, uçağın kaptanı tüm yolcuları şaşırtan, Guernica ile birlikte seyahat ettiklerini ve jandarmanın pistte beklediği anonsunu yaptı.”
İspanyol tarihçi, diktatör Francisco Franco’nun 1968 yılında Guernica’yı İspanya’ya getirmek için resmi girişiminde bulunduğunu ancak o dönem hayatta olan Picasso’nun diktatörlük boyunca tablosunun İspanya’ya girişine izin vermediğini vurguladı.
Diktatör Franco’nun ölümünden 6 yıl sonra İspanya’ya getirilen Guernica’nın Madrid’de ilk sergilendiği yıllarda önünün kurşun geçirmez bir camla kapatıldığını ve yanında her zaman makineli tüfekli bir jandarmanın beklediğini kaydeden Tusell Garcia, bu cam korumanın 1995’te kaldırıldığını hatırlattı.
İspanya’nın en önemli sanat değerlerinden biri olan Guernica tablosu, 1937’de dönemin İspanyol hükümeti tarafından Paris’teki bir fuara katılan İspanya’nın standında sergilenmek üzere Picasso’ya sipariş edilmişti.
İspanya İç Savaşı sırasında Nazi Almanyası’na ait uçakların 26 Nisan 1937 tarihinde İspanya’nın kuzeyindeki Guernica şehrini bombalaması ve bu saldırıda 1000’den fazla kişinin hayatını kaybetmesinden çok etkilenen Picasso, savaşın acılarını anlatan bu tabloyu yaparak, eserine bu şehrin adını vermişti.
Paris’ten sonra çok farklı ülkelerde sergilenen Guernica, 1956’da Picasso’nun 75. yaş günü dolayısıyla özel bir sergi hazırlayan MoMA’ya getirilmişti.