Öksürük vücudun balgam veya yabancı tahriş edici maddeleri boğazdan temizlemek için kullandığı bir refleks aktivitedir. Akciğerlerden havanın hızlı bir şekilde atılması şeklinde gerçekleşir.
Toz, alerjen, kirlilik veya duman gibi tahriş edici ajanlar, üst ve alt solunum yollarına girdiğinde, beyne mesaj gönderen sinirleri uyarır ve merkezi sinir sistemi onların varlığından haberdar edilir. Uyarıyı alan beyin, göğüs ve karın kaslarına ilgili maddeyi uzaklaştırması için emir verir. Böylece kaslar kasılarak akciğerlerdeki havayı öksürük yoluyla ani bir şekilde dışarı atar. Ara sıra görülen öksürük normal ve sağlıklı bir durumdur. Fakat birkaç hafta boyunca devam eden veya renksiz veya kanlı balgamla birlikte görülen öksürük tıbbi yardım gerektiren bir durumu gösterebilir.
Öksürük neden olur?
Öksürüğün pek çok nedeni olabilir. Nezle ve grip, farenjit, astım, geniz akıntısı, reflü, kalp yetmezliği, tüberküloz, akciğerde sıvı toplanması gibi hastalıklar kuru öksürüğe neden olabilir. Öksürüğün en yaygın nedeni, öksürüğün soğuk algınlığının, Covid-19’un veya gribin bir parçası olduğu viral enfeksiyondur. Sinüzit, bronşit veya sigara içimi ise balgamlı öksürüğe yol açabilir. Ayrıca; kronik kulak problemleri, uzun süre kullanılan tansiyon ilaçları ve sigara da öksürük nedenleri arasındadır. Zaman zaman öksürüğün nedeni psikolojik de olabilir.
Öksürüğün süresi ve şekli nedeninin saptanması konusunda önemlidir. Geceleri ortaya çıkan, kuru ve balgamsız öksürük genellikle viral üst solunum yolu enfeksiyonuna ya da alerjiye bağlıdır. Geniz akıntısı, sinüzit ve gastroösefageal reflüye bağlı öksürükler çocuk uykuya daldıktan hemen sonra başlamaktadır. Egzersiz, hareket, gülme ve ağlama ile artan öksürük astıma işaret etmektedir. Kaba, boğuk, havlar tarzda öksürük krupta görülmektedir. Gürültülü, metalik öksürük trakeit denilen solunum yolu enfeksiyonu göstergesi olabilmektedir. Boğmacada öksürük nöbet şeklinde ve haykırır tarzdadır. Pnömoni (zatürre) ve tüberkülozda öksürük kurudur. Bronşiektazi, akciğer apsesi, kistik fibrozis gibi akciğer hastalıklarında öksürük balgamlıdır.
Öksürük Ne Kadar Sürer?
Öksürük çoğunlukla birkaç gün veya birkaç hafta boyunca devam eder ve biter. Öksürüğünüz devam ederse, doktorunuzun öksürüğün daha az yaygın diğer nedenlerini tanımlamak için bazı testler istemesi gerekebilir.
Kronik öksürük tedavisi öksürüğün nedenine bağlı olarak daha iyi olmasına ve bazen tamamen çözülmesine yardımcı olacaktır. Uygun tedaviye rağmen kronik öksürüğün kesilmeden devam ettiği bir takım vakalar vardır.
Öksürüğe ne iyi gelir?
Öksürüğe iyi gelen uygulamalar çoğunlukla hastanın kendini daha iyi hissetmesini sağlamayı amaçlar. Bu yöntemler genellikle öksürüğün şiddetini azaltsa bile süresini kısaltmaz. Öksürüğe iyi gelen uygulamalardan bazıları şunları içerir;
- Geniz akıntısı nedeniyle ortaya çıkan öksürükte bol sıvı tüketimi akıntının yoğunluğunu azaltarak tahriş edici özelliğini minimum seviyeye indirir. Yine bol sıvı alımı öksürüğün diğer bir nedeni olan kış aylarında mukoza membranlarında gelişebilecek kuruluğu da önler.
- Pastiller boğazın arkasını uyuşturarak öksürük refleksini azaltmaya yardım eder.
- Sıcak bitki çayları içmek de boğazı yatıştırır.
- Bal, boğaz bölgesini kaplayarak tahrişi azaltır ve öksürüğün yatışmasına yardımcı olur.
- Sıcak bir duş, burundaki sekresyonları incelterek öksürüğün hafiflemesine katkı sağlar. Sıcak duş hem soğuk algınlığı hem de alerjilerden kaynaklanan öksürükte etkili olabilir.
- Kalorifere ıslak havlu koyarak ya da buhar makinesi ile oda havasını nemlendirmek yardımcı olabilir.
- Parfümler ve kokulu banyo spreyleri gibi kapalı alan hava kirleticilerinin kullanımından kaçınmak öksürüğün kontrolüne yardım edebilir.
Bu tür ajanlar bazı insanlarda kronik sinüs tahrişine neden olarak, sinüslerde aşırı mukus üretimi sonucunda kronik öksürüğe zemin hazırlayabilir.
Öksürük nasıl geçer?
Boğaz ağrısı ve öksürük gibi belirtilerin hafifletilmesinde bal katkı sağlayabilir. 2 çay kaşığı bal, ılık su ve limon ile hazırlanan sıcak çay öksürük şikayetinin kontrol altına alınmasında etkili olabilir.
Nane yaprağının sağlığı olumlu yönde etkileyebilecek birçok farklı özelliği vardır. İçinde yer alan menthol türevi maddeler üretilen mukusun parçalanmasına yardımcı olarak solunum yollarında temizleyici etki gösterebilir.
Buharlı duşlar, sıcak çaylar ya da pastil gibi yöntemler size yardımcı olamadığında, öksürüğü hafifletmek için doktorun önerdiği çeşitli ilaçlara kullanılabilir. Tedavide reçete edilebilen ilaçlardan bazıları şunları içerir;
Dekonjestanlar: Bu grup ilaçlar uygulandıkları bölgede yer alan kan damarları üzerinden etkilerini gösterirler. Bu damarlarda büzülmeye neden olan dekonjestanlar böylelikle çevre dokulara kan akımının azalmasına ve boyutlarının küçülmesine neden olur.
Dekonjestan etki gösteren ilaçlar, şişmiş burun dokusunu küçülterek ve mukus üretimini azaltarak burun tıkanıklığının giderilmesine ve akciğerlerdeki balgamın kurtulmasına yardımcı olur. Böylece aşırı balgamdan kaynaklanan öksürüğün kontrolünde ve nefes almanın rahatlatılmasında etkilidir.
Balgam sökücü ilaçlar: Ekspektoran ilaçlar olarak da bilinen bu ilaç grubu, etkilerini mukus tabakasını yıkarak gösterir. Balgamın atılmasını kolaylaştırarak öksürüğü hafifletir.
Öksürük baskılayıcıları ilaçlar: Göğüs ağrısına yol açacak kadar şiddetli öksürük durumunda dekstrometorfan gibi öksürük kesici bir ilaç önerilebilir. Bu ilaçların etki mekanizmalarının temelinde öksürük refleksinin baskılanması yer alır.
Alerjik öksürükte antihistaminik grubu ilaçlar yardımcı olabilir.
Astıma bağlı öksürük varsa tedavide astım ilaçları kullanılır.
Öksürüğe hangi bitki iyi gelir?
Öksürük için bilinmesi gereken en önemli konulardan biri öksürüğün bir savunma sistemi olduğu, öksürüğü geçirmek yerine öksürüğe etken olan nedenlerin tespit edilip tedavi edilmesidir. Bebeklerde, çocuklarda ve yetişkinlerde öksürük tedavisi yaş gruplarına göre farklı yöntemler uygulanabilmektedir. Sizle için öksürüğe iyi gelen şeyler ve nasıl geçireceğinize dair bilgiler hazırladık. Evde bu yöntemleri uygulayarak öksürük şikâyetini azaltabilir ya da tamamen kurtulabilirsiniz. İşte öksürüğe iyi gelen şeyler:
- Ayva çayı
- Ekinezya Çayı
- Yaseminli portakal çayı
- Kuşburnu çayı
- Sütlü bal
- Ihlamur, Zencefil, Adaçayı
- Pekmez
- Pastil
- Günde en az 2 litre su
- Zerdeçal ve zencefil
Yorumlar kapalı.