Mide yanması, ya da diğer adıyla mide ekşimesi bireyin göğsünde, göğüs kemiğinin hemen arkasında yer alan yemek borusunda yanma hissi olarak ortaya çıkan ağrıya verilen isimdir. Bir çok vakada bu ağrı özellikle yemek yedikten sonra, akşamları, veya uzanma ya da eğilme sırasında daha da ağır bir hal alır.
Yemek borusu, ağzı mideye bağlayan boruya verilen isimdir. Bu boru, yiyecekleri ritmik dalgalarda mideye doğru itmeye çalışan kaslardan yapılmıştır. Gıdanın mideye girdikten sonra geri akması ya da yemek borusuna geri dönmesi yemek borusu ile midenin birleştiği yerde bulunan, ve alt özofagus sfinkteri adı verilen özel bir dairesel kas alanı sayesinde engellenir. Bunun yanı sıra göğsü karından ayıran düz kaslardan meydana gelen diyaframdaki basınç farkı da mide içeriğini mide içinde tutmaya yardımcı olur.
Arada bir gerçekleşen mide yanması yaygın görülen bir durumdur ve birçok durumda endişe edilmesi için bir neden yoktur. Bir çok vakada, mide yanması rahatsızlığı bireyin yaşam tarzı değişiklikleri ve reçetesiz satılan ilaçlarla yönetmesin mümkündür. Ancak daha sıklıkla görülen veya bireyin günlük rutinine müdahale eden mide yanması vakaları, tıbbi bakım gerektiren daha ciddi bir durumun belirtisi olabilir.
Mide yanması şikayetine neden olan hastalık ve durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- Gastroözofageal reflü: Reflü mide asidinin yemek borusuna geri kaçması ile oluşan bir hastalıktır. Bu rahatsızlık sadece mide yanması değil, mide ekşimesi, göğüs bölgesinde yanma, yutkunma güçlüğü ve kuru öksürük gibi şikayetlere de neden olabilir. Çikolata, kafein, limon, baharatlı, yağlı ve kızartma yiyecekler, sarımsak, soğan ve domates semptomların artmasına neden olabilir.
- Gastrit: Gastrit midenin iç yüzeyinde yer alan dokunun enflamasyonudur (iltihaplanma). Gastritte hasta aynı zamanda bulantı, yemek sonrası şişkinlik de hissedebilir. Gastrit tedavi edilmediğinde ülsere dönüşebilir. Ülserler mide kanseri riskini artırır ve mide kanamasına yol açar.
- H. pylori enfeksiyonu: Helicobacter pylori (H. pylori) midenin asidik ortamında yaşayabilen bir bakteridir. Bu bakterinin mideye yerleşmesi mide yanması, bulantı, iştah ve kilo kaybı gibi belirtiler gösterir. Toplumlarda çok yüksek oranda bulunur ve uzun süre semptom vermeden seyredebilir.
- İlaç kullanımı: Özellikle, steroid olmayan antienflamatuvar ilaç grubuna giren ağrı kesiciler mide yanmalarına neden olabilir. Bu ilaçların başında; aspirin, ibuprofen ve naproksen gelir.
- Belirli gıdalara karşı hassasiyet: Çölyak hastalığı olanlar gluten içeren gıdalara karşı, laktoz intoleransı olanlar ise süt ürünlerine karşı reaksiyon gösterebilir. Bu reaksiyon mide yanması haricinde diğer şikayetlere de neden olabilir.
Yukarıda açıklanan durumlar haricinde hazımsızlık, ülser, fıtık, mide kanseri, alkol, sigara ve tütün kullanımı da mide yanmasına neden olabilir.
MİDE YANMASININ NEDENLERİ NELERDİR?
Mide yanması mide asidinin yemek borusuna doğru çıkarak gırtlağa doğru oluşan yanma ve ekşime hissidir. Eğer kronik bir hastalığınız yoksa tükettiğiniz besinleri sindiremiyor olabilirsiniz. Yiyecekleri çiğnemeden yutmak, ağır beslenmek mide yanmasına neden olur. Sizde mide yanmasından sıklıkla şikâyet ediyorsanız yiyecekleri çiğneyerek yutmayı ve kolay sindirebileceğiniz gıdaları tercih ederek kendinizi deneyebilirsiniz.
Yanlış beslenmenin yanı sıra mide yanması yanlış kıyafet tercihinden de kaynaklı olabilir. Midenizi sıkan veya kasan dar kıyafetler midenizde yanmaya neden olur.
MİDE YANMASINI ARTIRAN BESİNLER NELERDİR?
Soğan, sarımsak, domates, baharatlı yiyecekler, kızartmalar, narenciye, kafeinli içecekler ve çikolata mide yanmasına sebep olabilir.
MİDE YANMASINA İYİ GELEN YİYECEKLER NELERDİR?
Çiğ sebzeler, lifli meyveler, uzun süre tok tutan tam tahıllı gıdalar mide yanmasına iyi gelen besinlerdir.