Dünya çapında 2 milyondan fazla insanın ölümüne yol açan koronavirüs pandemisinin insan sağlığı üzerindeki diğer etkileri de keşfedilmeye devam ediliyor.
Geçen cuma Reproduction dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, salgının erkeklerde sperm kalitesini düşürdüğü ve doğurganlığı azalttığı belirtildi ve “Bu bulgular, erkek üreme sisteminin koronavirüs nedeniyle zarar görebileceğine dair ilk doğrudan deneysel kanıtı ortaya koydu” ifadelerine yer verildi.
Ancak, araştırma sonuçlarını değerlendiren uzmanlar, virüsün erkeklerde doğurganlığı tehlikeye atma kapasitesinin kanıtlanmadığını söyledi.
Konuyla ilgili daha önce yapılmış çalışmalar da, hastalığın sperm kalitesini etkilediği belirtilmişti. Virüsün akciğer dokusuna erişmek için kullandığı reseptörler aynı zamanda testislerde de bulunuyor.
Almanya’daki Justus-Liebig Üniversitesi’nden Behzad Hajizadeh Maleki ve Bahtyar Tartibian da, koronavirüsün henüz tartışmalı olan doğurganlık üzerinde etkileri üzerine incelemelerde bulundu.
Araştırmada, koronavirüse yakalanan 84 erkek üzerinde 10’ar gün aralıklı olarak analizler yapıldı ve sonuçlar 105 sağlıklı erkeğin verileriyle karşılaştırıldı.
Elde edilen bulgular ise, hastalardaki sperm hücrelerinin vücuttaki DNA ve proteinlere zarar verebilecek oksidatif strese maruz kaldıkları yönünde.
‘Erkek üreme sistemi hastalığın savunmasız yolu olarak görülmeli’
Araştırma sonuçları hakkında açıklamalarda bulunan Maleki, erkek üreme sisteminin DSÖ tarafından ‘riskli organ’ olarak ilan edilmesi gerektiğini belirtti ve şunları söyledi:
“Sperm hücreleri üzerinde düşük doğurganlık potansiyeli ile ilgili olan bu etkiler zamanla iyileşme eğiliminde olsa da koronavirüs hastalarında yüksek düzeyde kaldı. Erkek üreme sistemi ‘Kovid-19 enfeksiyonuna karşı savunmasız bir alan’ olarak görülmeli ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından yüksek riskli bir organ olarak ilan edilmeli.”
‘Uzun süreli hasara dair kesin bir kanıt yok’
Ancak, İngiltere’deki CARE Fertility Group embriyoloji direktörü Alison Campbell, erkeklerin ‘çok da fazla endişelenmemesi gerektiği’ görüşünde. Campbell, Londra merkezli Science Media Centre’a yaptığı açıklamalarda “Şu anda Kovid-19’un sperm veya erkek üreme potansiyeline verdiği uzun süreli hasara dair kesin bir kanıt bulunmuyor” ifadelerini kullandı. Campbell bu görüşünü ise, ‘iyileşen erkeklerin kortikosteroidler ve antiviral tedavilerle tedavi edilirken kontrol grubun tedavi edilmediği için sonuçların çarpık olabileceği’ savıyla açıklıyor.
‘Zaten biliyoruz’
Sheffield Üniversitesi’nde erkek üreme uzmanı olan Allan Pacey ise, araştırma sonuçarına ilişkin yaptığı yorumda, sperm kalitesindeki düşüşün bazı göstergelerinin Kovid-19 dışında faktörlerden de kaynaklanabileceğini söyledi ve koronavirüs grubunda incelenen erkeklerin fazla kilolu olduğuna dikkat çekti.
“Ateşli bir hastalığın, nedeni ne olursa olsun sperm üretimini etkileyebileceğini zaten biliyoruz.”