Japon bilim insanları anlattı: Binaları 9 büyüklüğündeki depreme nasıl dayanıyor?

Zemine uygun bina

Japonya’da da İzmir’de olduğu yumuşak zeminli alanlar bulunduğunu belirten Dr. Hitoshi Baba, “Japonya’da çok fazla yumuşak zemin ve tortul vardır ve üstüne bina inşa edilir ama binalar sismik standartlara göre maksimum sismik yoğunluk varsayılarak sismik standartlara göre inşa edilir” diye yanıt verdi.

Prof. Kaneda ise, bu tür zeminlerde uygulanacak yapı tekniği hakkında şu bilgiyi veriyor:

“Japonya’da da birçok yumuşak zemin var. Dolayısıyla depremlerde bazı sıvılaşma hasarları meydana geldi. Bu tür gevşek zeminlerdeki inşaatlar yeterli güç ve uzunluğu sahip kazık temel kullanılarak dikkatle yapılmalıdır”
Depremin ardından yapılan arama-kurtarma çalışmalarının iyi yapıldığını düşündüğünü belirten Hitoshi Baba, “İyi iş yaptıklarını düşünüyorum çünkü yıkılmış binalardan birçok insan kurtardılar” diyor.

Türkiye’de yıkım yapan depremler neden Japonya’da yapmıyor?

Japon uzmanlar “Japonya’yı etkilemeyen bu büyüklükteki deprem, Türkiye’de neden büyük yıkımlara neden oluyor? Japonya neyi doğru yapıyor, Türkiye neyi yanlış yapıyor” sorularını se şöyle yanıtladı:

Dr. Hitoshi Baba: Fark yaratan faktörlerden biri, deprem dayanıklılık standartının doğru uygulanmasıdır. Bu, sadece Japon halkının ciddiyetiyle başarılmış bir şey değil. Mimarlar gibi uzmanlar tarafından yapılan bina teftiş ve onay sistemi ve her büyük deprem meydana geldiğinde depreme dayanıklılık standartlarına yeni bilgiler getiren yönetişimin sonucudur.

Prof. Kaneda: EEW sistemi (deprem erken uyarı) ve deprem dayanıklılık teknolojisi Japonya’da bilinir. Japonya’da sık sık tahliye tatbikatları gerçekleştiriliyor. Bu yüzden birçok Japon deprem anında sakin kalıyor. Ayrıca sismik alanlarda yapılan binaların deprem şartnameleri yakından takip ediliyor. Yapı denetimiyle zayıf binalar belirleniyor, depreme dayanıklı hale getiriliyor.

Doğal afet eğitimi

“Deprem bizim bir gerçeğimiz ve bununla yaşamayı öğrendik. Anaokulundan başlayarak öğrencileri bir doğal afette nasıl davranmaları gerektiği konusunda düzenli tatbikatlar yaparak eğitiyoruz” diyen Baba ve Kaneda, doğal afetler konusunda hem vatandaşların hem de ilgili birimlerin sürekli eğitilmesinin ve bu bilincin sağlanmasının önemine de dikkat çekiyor.

9 büyüklüğündeki Büyük Doğu Japonya Depremi  sırasında binaların ayakta kaldığını belirten Japon bilim insanları, Türkiye’de deprem sırasında bir bina ayakta kalırken diğerinin yıkılmasının nedenini şöyle izah ediyor:

Prof. Kaneda: Bina yapısına bağlıdır. (Depreme dayanıklı bina olup olmadığı ve bina yaşı) Sığ zemin koşulları homojen değil. Bir yapının yıkıldığını diğerinin zarar görmediğini ayakta kaldığını görmek çok talihsiz bir durum. Yapının depreme dayanıklılığına, yapım şartlarına, donatı miktarına, yapılışındaki dikkate, deprem şartnamesine uygun olup olmadığına, önceki depremlerde hasar almış olup olmadığına bağlıdır. Başka bir kritik nokta ise yük taşıyıcı beton duvarlara ve sütunlara uygunsuz bir şekilde müdahale, kolonların kaldırılması da neden olabilir. Yapı denetimi bu anlamda vazgeçilmezdir.

Prof. Kaneda: Muhtemelen bina yapısının düzenlemeleri farklı. Ben Türkiye’de birçok uygunsuz yapı olduğunu anladım. Türkiye’de 1999 İzmit depreminden sonra hazırlanmış olan ve birkaç kez güncellenmiş kapsamlı deprem yasaları ve şartnamaleri var. Ancak en önemli şey bu yasaların ve şartnamelerin şantiyede doğru şekilde uygulanmasıdır. Japonya’da şantiye teftişleri ve yapı denetimleri yasalara uygun olarak titizlikle yürütüldü. Bu nedenle afet dayanıklılığı yüksek ve güçlüdür.
Independent Türkçe, Habertürk