Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, NTV canlı yayınında Türkiye’nin dış politikasıyla ilgili soruları yanıtladı.
İlk olarak Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias’ın Ankara ziyaretiyle ilgili konuşan Çavuşoğlu, “Yunanistan ile 5 yıldır var olan mekanizmaları işletemedik. Siyasi istişareleri gerçekleştiremedik. Bunları Yunanistan’ın olumsuz yaklaşımı sebebiyle gerçekleştiremedik. İstikşafi görüşmelere ara verilmişti. Daha sonra Doğu Akdeniz’de Türkiye’yi dışlayan politika sonrası ilişkiler gerildi. Devreye AB ve farklı ülkeler girdi. Biz Yunanistan ile masaya oturmaya hazırız” dedi.
Yunanistan ile görüşmelerin son dönemde yeniden başladığını hatırlatan Çavuşoğlu, şöyle konuştu:
“Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias Türkiye’ye geliyor. Dün gelecekti ancak NATO görüşmeleri vardı. Bugün için çağırdım ve kabul etti. Bugün Ankara’da kendisini ağırlayacağız. Kendisi ile samimi bir ortamda görüşmeyi planlıyoruz. Yunanistan ile aramızdaki diyalog ve üst düzey ziyaretler çok önemli ve memnuniyet verici. Bizim Yunanistan ile görüşmek için AB ya da diğer ülkelere ihtiyacımız yok. Yunanistan ile anlaşamadığımız konular var. Bunları açık açık konuşmamız lazım.”
‘Mayıs başında bir heyet Mısır’a gidecek’
Çavuşoğlu, Mısır ile 8 yıl sonra başlayan temaslarla ilgili değerlendirmelerde bulundu. “Birbirimizin Ramazan ayını tebrik ettik. Mısır tarafı mayıs ayının ilk haftası Türkiye’den bir heyeti ülkelerine davet etti. Aramızdaki şartlar olgunlaştı, görüşmeler sürebilir” diyen Çavuşoğlu, “Mısır İslam dünyası için, Afrika için, Filistin herkes için önemli bir ülke. Mısır’ın istikrarı ve refahı herkes için önemli” ifadesini kullandı.
Bakan yardımcıları düzeyinde bir heyetin mayıs ayının ilk haftası Mısır’a gideceğini açıklayan Çavuşoğlu, ABD’nin savaş gemilerini göndermekten vazgeçmesi üzerine de konuştu.
‘ABD bize dün sözlü olarak geçişleri iptal ettiğini söyledi’
Çavuşoğlu, Karadeniz’in bir barış denizi olmasını istediklerini söyledi. Tüm kıyıdaş ülkelerin bir araya gelerek deniz yetki alanlarının belirlenmesi konusunda vardığı bir mutabakat bulunduğunu belirten Çavuşoğlu, “İstenilirse Karadeniz barış denizine dönüştürülebilir. Biz bunu savunuyoruz. Hali hazırda Ukrayna – Rusya gerginliği buna engel oluyor” dedi.
Türkiye’nin hem Rusya hem de Ukrayna ile ilişkilerinin gayet iyi olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, “Biz sorunların barışçıl yoldan çözülmesi için iki ülkeye de aynı telkinlerde bulunuyoruz. Türkiye’nin tavrı bellidir. Biz yumuşamadan memnunuz. Eğer diplomasi olarak adımlar atılırsa memnun oluruz” ifadesini kullandı.
Çavuşoğlu, “ABD gemileri bugün boğazdan geçmezse 15 günlük bildirim süresi yeniden başlar. Kıyıdaş olmayan ülkeler 15 gün önceden bildirmesi gerekiyor. ABD bize dün sözlü olarak geçişleri iptal ettiğini söyledi. Henüz yazılı bir nota gelmedi” şeklinde konuştu.
‘Türkiye, Rusya ile Ukrayna arasında taraf tutmuyor’
Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
“Rusya ile Türkiye arasında birçok ilişki var, ticaret hacmi, enerji işbirliği, yatırımlar gibi. Bazen karşı tarafta olduğumuz konularda bile ortak noktada buluşabiliyoruz. Türkiye, Rusya ile Ukrayna arasında taraf tutmuyor. İkisinin arasındaki krizlerin sorumlusu Türkiye değildir. Bizim tavrımız açık, dengeli ve yapıcı. Türkiye, hem kıyıdaş hem de kıyıdaş olmayan ülkeler için Montrö’yü harfiyen uyguluyor. Rusya’nın veya herhangi bir ülkenin bundan endişesi olmaması lazım.”
‘ABD terör örgütlerine destek vermeye devam ederse ilişkilerimiz olumsuz yönde etkilenir’
Çavuşoğlu, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile yaptığı telefon ve yüz yüze görüşmelerle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Bu görüşmelere ilişkin olarak “S-400, FETÖ, ABD’nin terör örgütlerine verdiği destekleri konuştuk. Yol haritası üzerinden ilerlenmesi konusunda mutabıkız. Türkiye’nin görüşlerini belirten bir belgeyi ABD’ye verdik” bilgisini veren Çavuşoğlu, “ABD bu belge üzerine çalışıyor. İkili ilişkilerde bu diyalogların devam etmesi için Afganistan, Suriye ve bölgesel konularda ne düşünüyoruz ve neler yapabiliriz konularını konuştuk” şeklinde konuştu.
Çavuşoğlu, “İki ülkenin birlikte çalışma planı umut verici bir gelişme. Diğer sorunları çözmemiz için yol haritası üzerinde, bir bütün halinde neler yapabileceğimizi müzakere etmemiz ve sonra da uygulamamız gerekiyor” şeklinde konuşurken, “ABD terör örgütlerine destek vermeye devam ederse ilişkilerimiz olumsuz yönde etkilenir” ifadelerini kullandı.
’24 Nisan’da ABD’nin böyle bir söylemde bulunmayacağını düşünüyoruz’
Çavuşoğlu, ABD’nin 1915 olaylarını ‘soykırım’ olarak tanıma ihtimaliyle ilgili olarak da “Geçmişte de ABD başkanları bu iddia üzerine bulunmuştu. ABD gibi bir ülke diğer ülkelere birçok hatırlatmalarda bulunuyor. ABD uluslararası hukuku göz önüne alırsa böyle bir karar vermez” ifadesini kullandı.
Çavuşoğlu, “24 Nisan’da ABD’nin böyle bir söylemde bulunmayacağını düşünüyoruz. En kötü ihtimalle kabul etti diyelim. Bir siyasetçi böyle bir şey dedi diye böyle bir durum kabul edilmez. BM 1948 yılında açıkça kararını verdi” şeklinde konuştu.
ABD Başkanı Joe Biden ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında gerçekleşmesi beklenen görüşmeyle ilgili de Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
“Planladıklarını söylemişlerdi, biz de her gün ne zaman olacak diye sormuyoruz. ABD tarafı ‘Planlıyoruz’ dedikten sonra onlar ne zaman isterse olur. ‘İlla bugün olacak, niye aramadı’ diye komplekse girmenin anlamı yok.”
‘İsrail politikalarını gözden geçirmezse ilişkilerimizde istikrar zor olur’
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, İsrail ile ilişkiler ile ilgili, “Bir ilerleme yok. Bizim İsrail ile iyi olabilmemiz için, bizimle işbirliği yapması gerekiyor ve işgale son vermesi gerekiyor. Biz önceden Golan Tepeleri ile ilgili İsrail ile çalışıyorduk, sonra İsrail vazgeçti. İsrail politikalarını gözden geçirmezse ilişkilerimizde istikrar zor olur. Özel şirketlerimiz ticaretlerine devam ediyor, biz bunu engellemeyi doğru bulmuyoruz” ifadelerini kullandı.