Birinin size yalan söylediğini nasıl anlarsınız?

Rotterdam Erasmus Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, kablosuz ivmeölçer kullanarak diğer katılımcılarla bire bir görüşmeler yapan yaklaşık 50 üniversite öğrencisinden oluşan grubun baş, göğüs ve bilek hareketlerini kaydetti.

Konuşmalardan önce öğrencilerden 5 dakika içinde tahta bir bulmacayı çözmeleri istenmişti. Ancak öğrencilere görevin verilen zaman zarfında tamamlanamayacak kadar karmaşık olduğu söylenmedi.

Doktor Öğretim Üyesi Sophie van der Zee, öğrencilerin bulabilmesi için odaya bulmaca çözümleri yerleştirerek onları görev esnasında hile yapmaya teşvik etti. Daha sonra, başını belaya sokmak istemediğini iddia ederek cevapları “yanlışlıkla” ortalıkta bıraktığını denetmene söylememelerini istedi.

Ardından araştırmacılar, kaydedilen bu öğrencilerden başka bir öğrenciye bulmacayı nasıl çözdüklerini anlatmalarını istedi. Van der Zee’nin rica ettiği şekilde yapmaları diğer öğrenciye yalan söylemeyi gerektiriyordu.

Van der Zee’nin ekibi, bir öğrenci yalan söylerken hareketlerinin konuştuğu kişinin hareketlerini yansıtma eğiliminde olduğunu keşfetti. Eğer gerçeği söylüyorlarsa, hareketleri farklı olma eğilimindeydi.

‘DOĞRU SÖYLEYENLERİ TAKLİT EDİYORLAR’

Independent Türkçe’nin aktardığına göre Van der Zee, New Scientist’e verdiği demeçte şunları söyledi:

“Yalancılar genellikle davranışlarını doğruyu söyleyenlerinkine benzetiyor fakat bu taklitçi davranış manipüle etmeye bile çalışmayacakları bir şey çünkü farkında değiller. Bu da, yalanı tespit etmek için ilginç bir işaret olabilir.”

Araştırmacıya göre katılımcıların vücut hareketlerini taklit etme nedeni “bilişsel aşırı yük” esnasında yalan söylemenin çok fazla dikkat gerektirmesi ve taklit etmenin beyni daha az yorması olabilir.

Ekip, yalan söyleyen öğrencilerin karşısındakinin hareketlerini farkında olmadan tekrar ettiği sonucuna vardı.

Çalışmanın yazarları, “Bilgi almak için doğrudan sorulduğunda görüşmeciler de dahil hiçbir katılımcımız, kasıtlı olarak taklit etmekten bahsetmedi ki bu da böyle bir senaryoda sözel olmayan koordinasyonun bilinçsiz, otomatik yanlarının altını çizdi” diye yazdı.