Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirası Geçici Listesi’ne 2012 yılında dahil edilen ve il merkezine 50 kilometre uzaklıkta yer alan antik kentteki kazılar, Kütahya Müze Müdürlüğünce sürdürülüyor.
Kazı koordinatörü Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Gökhan Coşkun, AA muhabirine, Aizonai’nin geçmişinin yaklaşık 5 bin yıl öncesine dayandığını söyledi.
Bölgede 100 işçi ve 25 teknik personelle yürütülen çalışmalarda önemli bulguların ortaya çıkarıldığını belirten Coşkun, “Agoranın (çarşı) batı ve güney kanadındaki sütunlu galeriler ve bunların hemen ardındaki dükkanları ortaya çıkarmaya çalışıyoruz. Bu kapsamda sütunlu galerilerin akslarını ortaya çıkarmaya başladık.” dedi.
Coşkun, kazı alanında bazı dükkanların kalıntılarını da gün yüzüne çıkardıklarını aktardı.
Agoranın güney kanadında, sütunlu galerinin içinde bir heykele rastladıklarını dile getiren Coşkun, şöyle dedi:
“Yunan ve Roma mitolojisinde ‘sağlık tanrısı’ Asklepios’un kızı ‘sağlık ve temizlik tanrıçası’ olarak bilinen Hygieia’ya ait heykel bulduk. Mermerden yapılmış bu heykelin başı kırık vaziyetteydi. Maalesef günümüze kadar sağlam şekilde ulaşamamış ancak mevcut haliyle bu heykelin yaklaşık bir insan boyunda olduğunu görebiliyoruz. Daha önce Aizanoi’de yapılan çalışmalarda yine Hygieia ile ilgili buluntular ele geçmişti. Bu durum ise bize Aizanoi’de Roma döneminde sağlık kültüyle ilişkili birtakım yapılaşmaların, binaların olabileceğini düşündürüyor. Bu açıdan, bulduğumuz Hygieia heykelinin önemli olduğunu söyleyebilirim.”
Antik kentte tapınak, amfi tiyatro, stadyum ve birçok yapı yer alıyor
Aizanoi’de, Zeus Tapınağı, 15 bin kişi kapasiteli amfi tiyatro, tiyatroya bitişik nizamda yapılmış 13 bin 500 kişilik stadyum, iki hamam, mozaikli hamam, ticaret borsası yapısı, sütunlu cadde, Koca Çay üzerinde ikisi ayakta kalmış 5 köprü, iki agora, gymnasium (spor faaliyetlerinin yapıldığı alan), Meter Steunene kutsal alanı, nekropoller (mezarlık), antik bir bent baraj, su yolları, kapı yapıları bulunuyor.
Roma döneminde antik kentte 80-100 bin kişinin yaşadığı tahmin ediliyor.
Bölgede 1970’ten itibaren Alman arkeologlar tarafından yürütülen kazı çalışmalarını, 2010-2020 yıllarında Pamukkale Üniversitesi Arkeoloji Bölümü sürdürdü. Kazılar bu sene Kütahya Müze Müdürlüğüne devredildi.