Angola’nın eski cumhurbaşkanı José Eduardo dos Santos’un kızı olan ve ‘Afrika’nın en zengin kadını’ olarak bilinen Isabel dos Santos’un 2 milyar dolarlık servetini, ülkesinin kaynaklarını sömürerek elde ettiği belgelendi. Angola’daki muhbirler tarafından sızdırılan 700 binden fazla belgede dos Santos’un, babasının 38 yıllık cumhurbaşkanlığı sırasında arazi, petrol, elmas ve telekom anlaşmalarıyla milyarlarca dolar servet elde ettiği görülüyor.
Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’na (ICIJ) sızdırılan belgelerde, Isabel dos Santos ve eşi Sindika Dokolo hakkında yer alan yolsuzluk iddialarının bazıları şöyle:
PETROL ŞİRKETİNDEN 57 MİLYON DOLAR HORTUMLAMIŞ
Santos 2016’da, babasının çıkardığı bir cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle Angola devlet petrol şirketi Sonangol’un başına geçmişti. Sızdırılan belgelerdeyse, babasının ertesi yıl emekli olmasıyla görevden alındığı sırada, Dubai’deki bir danışmanlık şirketine 57 milyon dolarlık şüpheli ödemeler yaptığı belirtiliyor.
‘PETROL ŞİRKETİNİN KASASINDA SADECE 309 DOLAR KALDI’
Belgelere göre, para transferleri 19 Kasım 2017’de başladı. Dubai’deki bir banka hesabına önce 38 milyon dolar, ardından da 15 milyon ve 4 milyon dolarlık transferler yapıldı. Banka hesabında güne sabah 57 milyon dolarla başlayan Sonangol’un hesabında, gün batımında sadece 309 dolar vardı.
EŞİ, DEVLET ELMAS ŞİRKETİNİ SOYMUŞ
Santos’un eşi Sindika Dokolo aracılığıyla Angola’nın devlet elmas şirketi Sodiam’ı da hortumladığı ortaya çıktı. Buna göre Santos’un eşi, İsviçreli bir mücevher firmasında hisse almak amacıyla devlet elmas şirketiyle ortaklık kurdu. Ancak devlet şirketi bu girişim için 79 milyon dolar, Dokolo ise sadece 4 milyon dolar yatırdı. Üstelik devlet elmas şirketi Dokolo’ya, İsviçreli firmayla anlaşmayı sağladığı gerekçesiyle 5 milyon euro ödül verdi. Dolayısıyla, cumhurbaşkanının damadının cebinden bir kuruş çıkmadı. Bu sırada devlet elmas şirketi bütün nakit parayı, Isabel dos Santos’un en büyük hissedarı olduğu özel bir bankaya yüzde 9 faizle borçlanarak denkleştirdi. Bu kredi anlaşması da, cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle garanti edildi. Sodiam’ın yeni genel müdürü Bravo da Rosa, Angola halkının bu elmas anlaşmasından tek bir kuruş kazanmadığını söyledi; “Bu borcu kapattığımızda, Sodiam’ın 200 milyon dolardan fazla kaybı olacak” dedi.
‘DEVLETİN KAYBI YAKLAŞIK 1 MİLYAR DOLAR’
Eski devlet başkanının, damadına Angola’nın işlenmemiş elmaslarının bazılarını alma hakkını verdiği de ortaya çıktı. Ülkedeki yeni hükümete göre, bu sebeple devlet yaklaşık 1 milyar dolar kayba uğramış olabilir.
96 MİLYON DOLARLIK ARAZİDEN HALK TAHLİYE EDİLDİ
Sızdırılan belgelerde, arazi yolsuzluklarıyla ilgili ayrıntılar da yer alıyor. Buna göre, Isabel dos Santos 2017 yılında ülkenin başkenti Luanda’nın sahil bölgesinde bir arazi aldı. Kontratta arazi bedelinin 96 milyon dolar görünmesine rağmen, yatırım yapma vaadi üzerine babasının çıkardığı cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle bu bedelin sadece yüzde 5’ini ödedi. Bu süreçte bölgede yaşayan halk tahliye edilerek deniz kıyısından 50 kilometre uzak bir yere taşınmak zorunda bırakıldı. Isabel dos Santos’un benzer bir inşaat projesi için yine kıyı şeridinden 500 aile tahliye edildi. Bu ailelerin birçoğunun artık çok zorlu şartlarda yaşadığı belirtiliyor.
TELEKOM SEKTÖRÜNDEN 1 MİLYAR DOLAR KÂR
Sızdırılan belgelerde, Isabel dos Santos’un Angola’daki telekom sektörü üzerinden de büyük kâr elde ettiği görülüyor. Buna göre Dos Santos, ülkenin en büyük cep telefonu tedarikçisi Unitel’de yüzde 25 hisseye sahipti. Dos Santos’un bu hisseler üzerinden 1 milyar dolar kâr elde ettiği, mevcut hisselerinin değerinin de yine 1 milyar doları bulduğu belirtiliyor. Belgelere göre, Dos Santos, Unitel’in kendisinin yeni kurduğu bir şirkete de 350 milyon dolar borç vermesini sağladı.
Şu an İngiltere’de yaşayan ve Angola’da hakkında yolsuzluk davası açılmış olan Dos Santos, iddiaları reddediyor. Dos Santos, mevcut hükümetin siyasi bir dava güttüğünü savunuyor. Bir zamanlar Angola’da ‘Prenses olarak anılan Dos Santos’un ülkesindeki malvarlığı da dondurulmuş durumda.